منهج الإمام مكي القيسي في توجيه أصول القراءات في كتابه الكشف عن وجوه القراءات السبع وعللها وحججها

The Methodology Of Imam Makkī Al-Qaisī In Tawjīh Uṣūl Al-Qirā’āt In His Book Al-Kashf ‘An Wujūh Al-Qirā’āt As-Sab‘ Wa ‘Ilaluhā Wa Ḥujajuhā

Authors

  • Mohammad Ibrahim Md Khalis PhD Candidate
  • Khairul Anuar Mohamad Associate Professor
  • Abd. Muhaimin Ahmad Senior Lecturer

Keywords:

Methodology, Makkī al-Qaisī, Tawjīh, Uṣūl, al-Qirā’āt

Abstract

This study provides a good foundation for knowledge about Tawjīh al-Qirā’āt. The study of Tawjīh al-Qirā’āt does not stop at the border because Qirā’āt concerns the words of Almighty God. The aim of this study is to examine the method of Imam Makkī al-Qaisī in Tawjīh al-Qirā’āt in his book al-Kashf ‘an Wujūh al-Qirā’āt as-Sabʻ wa ‘Ilaluhā wa Hujajuhā. The aim of this study is to analyse the method of Tawjīh Uṣūl al-Qirā’āt in terms of language, grammar, and morphology. The study is based on qualitative research and uses the content analysis method to collect data. The result shows that Imam Makkī al-Qaisī uses different methods and statements in the knowledge of Tawjīh Uṣūl al-Qirā’āt.

ملخص البحث
هذه الدراسة تتيح أساسا طيبا في علم توجيه القراءات. والبحث في توجيه القراءات لا يتوقف عند حدّ لأن القراءات تُعنى بكلام الله عز وجل. تهدف هذه الدراسة إلى دراسة منهج الإمام مكي القيسي في توجيه أصول القراءات في كتابه الكشف عن وجوه القراءات وعللها وحججها. الهدف في كتابة هذه الدراسة هو تحليل منهجه في توجيه أصول القراءات من حيث لغتها ونحوها وصرفها والوقوف على شخصية الإمام المكي مع كتابه الكشف. وقد تشكلت الدراسة بالبحث الكيفي باستخدام طريقة تحليل المضمون لجمع البيانات.  النتيجة تدل على أن الإمام مكي القيسي يستخدم مختلف الطرق والبيانات في توجيه أصول القراءات.

Downloads

Download data is not yet available.

Author Biographies

Mohammad Ibrahim Md Khalis, PhD Candidate

Faculty of Quranic and Sunnah Studies, Islamic Science University of Malaysia (USIM).

Khairul Anuar Mohamad, Associate Professor

Faculty of Quranic and Sunnah Studies, Islamic Science University of Malaysia (USIM).

Abd. Muhaimin Ahmad, Senior Lecturer

Faculty of Quranic and Sunnah Studies, Islamic Science University of Malaysia (USIM)

References

‘Abd al-Aziz, S. (2018). Manhaj al-Ihtijaj al-Lughawiyy li al-Qiraat al-Quraniyyah wa Taujihuha (Muwazanah baina kitabai: al-Kasyf an wujuh al-Qiraat al-Sab’ wa ilaluha wa Hujajuha li Makki bin Abi Talib al-Qaisiy wa Syarh al-Hidayah fii Taujih al-Qiraat li al-Mahdawi). PhD Thesis. University of Batna

‘Aliyy, H. J. (2023). al-Qiraat al-Sab’ah baina Ibn Khalawaih wa Ibn al-Bazish Dirasah Manhajiyyah Tahliliyyah Naqdiyyah fii Kitabaihima al-Hujjah fii al-Qiraat al-Sab’ wa al-Iqna’ fi al-Qiraat al-Sab’. Majallah Kuliyyah al-Lughah al-Arabiyyah Bi Itay al-Barud, 36, 1438-1538.

‘Atiyyah, Q. N. (1992). Ghayah al-Murid fii Ilmi al-Tajwid. Cairo: Dar al-Taqwa

Ahmad bin ‘Ammar. (1415H). Sharh al-Hidayah. Riyad: Maktabah al-Rushd.

Ahmad Fawziyy, I. S. (2020). al-Tawjih al-Nahwiyy li al-Qiraat al-Qur’aniyyah al-Shadhah ‘Inda Makkiyy bin Abi Talib. Majallah al-Adab wa al-Ulum al-Insaniyyah, 34(2), 93-116.

al-Dhahabiyy, M, A. U. (1408H). Ma’rifah al-Qurra’ al-Kibar ‘ala al-Tabaqat wa al-‘A’sar. Bayrut: Muassasah al-Risalah

al-Dhahabiyy, M, A. U. (1997). Tabaqat al-Qurra. N.pb.

al-Qadiyy, A. F. (2004). al-Wafi fi Sharh al-Shatibiyyah. Cairo: Dar al-Salam.

al-Qaisiyy, M. M. A. T. (2008). al-Kashf ‘an wujuh al-Qiraat al-Sab’ wa ‘Ilaluha wa Hujajuha. Cairo: Dar al-Hadis

Amjad, A. S. (2011). Nahw Dirasah as-Sautiyyah al-‘Arabiyyah min Khilal Juhud al-Imam Makki bin Abi Talib al-Qaisiy fii Kitabihi al-Ri’ayah “namuzajan”. Ma’alim al-Quran wa al-Sunnah, 7, 7-39.

Arwi, A. A. H. (2013). Manhajiyyah Makki bin Abi Talib al-Qaisy fi ikhtiyaratihi min Khilal Kitabihi al-Kasyf ‘an wujuh al-Qiraat al-Sab’ wa ‘Ilaluha wa Hujajuha. Master Thesis. Omdurman Islamic University.

Ibnu Khalikan, A. M. (1977). Wafayat al-’A’yan wa Anba’ Abna’ al-Zaman. Bayrut: Dar Sadir.

Ignac Goldziher. (1955). Madhahib Tafsir al-Islamiyy. (Trslte: Abdul Halim al-Najjar). Cairo: Maktabah al-Khanj; Baghdad: Maktabah al-Mithanna.

Ikmal Zaidi, H., Muhammad Fairuz, A. A., Muhammad Syafee, S. H., & Nik Mohd Nabil, I. (2018). Kurikulum Pengajian Qiraat di Sekolah Menengah dan Institut Pengajian Tinggi di Malaysia: Suatu Sorotan Awal. 5th International Research Management & Innovation Conference (5th IRMIC 2018). 2-8.

Islam Husni, M. A. S. (2013). Ikhtiyarat Makki bin Abi Talib al-Qaisy fi Kitabihi al-Kasyf ‘an wujuh al-Qiraat al-Sab’ wa ‘Ilaluha wa Hujajuha Dirasah Lughawiyyah Tahliliyyah. Master Thesis. The Islamic University – Gaza.

Kamal Dushliyy. (2015). Manhajiyyah al-Bahth al-‘Ilmiyy. Idlib: n.pb.

Majdi Salah, T. M. (2019). Manahij al-Bahth al-Tarbawiy. Cairo: Dar al-Fikr al-Arabiyy.

Muhammad Hakim, A. M. (2023). Metode Penulisan Imam Ibn Khalawayh dalam Kitab al-Hujjah. E-Prosiding Persidangan Antarabangsa Sains Sosial & Kemanusiaan Kali ke-8, 321-332.

Nur Izzah Syahira, M. (2023). Metodologi Penulisan Sheikh Muhammad Salim Muhaysin Dalam Kitab al-Mustanir Fi Takhrij Al-Qiraat Min Haythu Al-Lughah Wa Al-I’rab Wa Al-Tafsir. Jurnal Qiraat. 5(2), 54-64.

Sayyid Lasyin, A. F, Khalid, M. H. (1420H). Taqrib al-Ma’aniyy fi Sharh Hirz al-Amaniyy fi al-Qiraat al-Sabʻ. al-Madinah al-Munawwarah: Dar al-Zaman.

Syed Aziz, S. N., & Mohd Yusoff, N. (2023). Cabaran Pelaksanaan Kelas Qiraat dalam Kelas Kemahiran Membaca dan Menghafaz al-Quran (KKQ) di Kelantan: The Challenge of Implementing Qiraat Class in Special Classes for Reading and Memorizing Al-Quran (KKQ) in Kelantan. QIRAAT: Jurnal Al-Quran Dan Isu-Isu Kontemporari, 6(1), 1–7.

المراجع

ابن خلكان، أحمد بن محمد. (1977). وفيات الأعيان وأنباء أبناء الزمان. بيروت:دار صادر.

إجناتس جولد تسيهر. (1955). مذاهب التفسير الإسلامي. (ترجمة عبد الحليم النجار). القاهرة: مكتبة الخانجي، بغداد: مكتبة المثنى، ص.4.

أحمد بن عمار.(١٤15ه). شرح الهداية، الرياض : مكتبة الرشد.

أحمد فوزي إبراهيم سمك. (2020). التوجيه النحوي للقراءات القرآنية الشاذة عند مكي بن أبي طالب. مجلة كلية الآداب والعلوم الإنسانية، 2(34)، 93-116.

أروي علي عبد الله الحرازي. (2013). منهجية مكي بن أبي طالب القيسي في اختيراته من خلال كتابه الكشف عن وجوه القراءات السبع وعللها وحججها. رسالة ماجستير. جامعة أم درمان الإسلامية.

إسلام حسني محمد أبو صقر. (2013). اختيارات مكي بن أبي طالب القيسي في كتابه الكشف عن وجوه القراءات السبع وعللها وحججها دراسة لغوية تحليلية. رسالة ماجستير.جامعة الإسلامية غزة.

أمجد علي سعادة. (2011). نحو دراسة الصوتية العربية من خلال جهود الإمام مكي بن أبي طالب القيسي في كتابه الرعاية "نموذجا".معالم القرآن والسنة، 7، 7-39.

الذهبي، المحمد بن أحمد بن عثمان. (1408ه)ـ. معرفة القراء الكبار على الطبقات والأعصار. بيروت:مؤسسة الرسالة.

الذهبي، محمد بن أحمد بن عثمان. (1997). طبقات القراء. د.م.

سيدي لاشين أبو الفرح وخالد محمد الحافظ. (1420ه). تقريب المعاني في شرح حرز الأماني في القراءات السبع.المدينة المنورة: دار الزمان

عبد العزيز شوحة. (2018). منهج الاحتجاج اللغوي للقراءات القرآنية وتوجيهها (موازنة بين كتابي:الكشف عن وجوه القراءات السبع وعللها وحججها لمكي بن أبي طالب القيسي، وشرح الهداية في توجيه القراءات للمهدوي. رسالة دكتوراه. جامعة باتنة.

عطية قابل نصر. (1992). غاية المريد في علم التجويد. القاهرة: دار التقوى.

علي حسن جبران. (2023). القراءات السبعة بين ابن خالويه وابن الباذش دراسة منهجية تحليلية نقدية في كتابيهما الحجة في القراءات السبع والإقناع في القراءات السبع. مجلة كلية اللغة العربية بإيتاي البارود، 36، 1438-1538.

القاضي، عبد الفتاح. (2004). الوافي في شرح الشاطبية. القاهرة : دار السلام.

القيسي، محمد مكي بن أبي طالب. (2007). الكشف عن وجوه القراءات السبع وعللها وحججها.القاهرة: دار الحديث.

كمال دشلي. (2015). منهجية البحث العلمي. ادلب : د.م.

مجدي صلاح طه المهدي. (2019). مناهج البحث التربوي.القاهرة: دار الفكر العربي.

Published

2024-05-15

How to Cite

Md Khalis, M. I., Mohamad, K. A. ., & Ahmad, A. M. (2024). منهج الإمام مكي القيسي في توجيه أصول القراءات في كتابه الكشف عن وجوه القراءات السبع وعللها وحججها: The Methodology Of Imam Makkī Al-Qaisī In Tawjīh Uṣūl Al-Qirā’āt In His Book Al-Kashf ‘An Wujūh Al-Qirā’āt As-Sab‘ Wa ‘Ilaluhā Wa Ḥujajuhā . Al-Qanatir: International Journal of Islamic Studies, 33(3), 634–647. Retrieved from https://www.al-qanatir.com/aq/article/view/775